Arrain urdinak
Tunidoak

Thunnus alalungaALB

EUS
hegaluze

atun (Stz,Arm,Brm,Mdk,Eln,Ond,Get)
atun hegaluze (Stz,Arm,Brm,Mdk,Eln,Ond,Get)
atun zuri (Stz,Arm,Brm,Mdk,Eln,Ond)
atun biribila (4-7 Kg) (Brm,Mdk,Eln)
mon (<4 Kg) (Get,Pas,Hon)
atun-ertain (4-7 Kg) (Get,Pas,Hon)
rekortau (4-7 Kg) (Get,Pas,Hon)
atun handi (>7 Kg) (Brm,Mdk, Eln,Get)
galaluzi (Brm,Ond)
hegaluzea

atun (Stz,Arm,Brm,Mdk,Eln,Ond,Get) | atun hegaluze (Stz,Arm,Brm,Mdk,Eln,Ond,Get) | atun zuri (Stz,Arm,Brm,Mdk,Eln,Ond) | atun biribila (4-7 Kg) (Brm,Mdk,Eln) | mon (<4 Kg) (Get,Pas,Hon) | atun-ertain (4-7 Kg) (Get,Pas,Hon) | rekortau (4-7 Kg) (Get,Pas,Hon) | atun handi (>7 Kg) (Brm,Mdk, Eln,Get) | galaluzi (Brm,Ond) | hegaluzea
CAS
atún blanco, bonito

atún (Ast)
albacora (Gal)
barrilote
bonito del norte (Cnt)
bonito do norte (Gal)
bonitu (Ast)
mono (<4 Kg) (Brm,Ond,Pas,Hon)
bonito recortado (4-7 Kg) (Brm,Ond,Pas,Hon)
bonito grande (>7 Kg) (Brm,Ond,Pas,Hon)

atún (Ast) | albacora (Gal) | barrilote | bonito del norte (Cnt) | bonito do norte (Gal) | bonitu (Ast) | mono (<4 Kg) (Brm,Ond,Pas,Hon) | bonito recortado (4-7 Kg) (Brm,Ond,Pas,Hon) | bonito grande (>7 Kg) (Brm,Ond,Pas,Hon)
EN
FR
albacore
germon

Kontsumo eta errute garaiak

Urt.
Ots.
Mar.
Api.
Mai.
Eka.
Uzt.
Abu.
Ira.
Urr.
Aza.
Abe.

Gutxieneko tamaina
>40zm
Arrantza mota
- DESKRIBAPENA: Hegaluzearen kosteran erabili ohi den harrapaketa motan honetan lerro horizontaleko txankua erabiltzen da, ontziak atoian eramaten duena, tunidoen espezieak harrapatzeko abiadura egokian. Xaxi-arrantzarako txankuak kanabera edo txanbergatan muntatzen dira, eta haien zeregina lerroak elkarrengandik eta itsasontzitik banatzea da. Karrete baten laguntzaz erabiltzen dira, normalean hidraulikoa izaten dena. Karrete honek asko errazten du arrain handiak ontziratzeko lana.
  
  Iturria: PRESPO Informea (AZTI, 2012)
  
  INPAKTUA: Tunidoen xaxi-arrantzaren inpaktua erregaiaren kontsumo-maila handira eta sortutako itsaspeko zaratara mugatzen da batez ere, itsasontziaren motorrek arrantzan etengabe funtzionatzen dutelako. Deskarteak ohikoak dira, baina oso proportzio txikian. Inguraketa-arrantzarekin edota beita biziko arrantzarekin batera aritu ohi den arrantza-mota da. Beste arrantza-jarduera batzuekiko elkarrekintzei lotutako arrantza-inpaktua nahiko handia da.
  
  Iturria: EBARTESA Informea (AZTI, 2022).
- DESKRIBAPENA: Hegaluze-sarda antzeman ondoren, arrantzaleek, kanabera eskuan, beita bizia amuaren puntan jarri eta itsasora botatzen dute. Hegaluzeak, berez harraparia denak, beita bizia amuarekin irensten du, eta arrantzaleak eskuz ontziratzen du arraina, banan-banan.
  
  Iturria: www.fao.org
  
  INPAKTUA: Arrantza-mota hau ez da arte-txikien multzoan kokatzen eta beraz, artisau-arrantzaren definiziotik at geratu ohi da kasu askotan, untzien tamaina handia delako eta haiekin harrapatzen den hegaluze kopurua ere askoz handiagoa delako.
  
  Arrantza-mota hau oso selektiboa da, eta ez du ia deskarterik eragiten, arraina banan banan jasotzen delako itsasontzira. Txanku edo amuen galerak sortu dezakeen itsas-zaborra kontuan hartzekoa da, baina oro har inpaktua txikia da bestelako arrantza-motekin alderatuz gero.
Ezagutza maila
Maiztasuna arraindegietan
Balioa

Biologia

Hegaluzearen bizi-iraupena luzea izan daiteke, 10-15 urte izatera iritsi daitezkeelarik kasu batzuetan.
Hegaluzearen banaketa mundu osoko itsaso epel eta beroetara zabaltzen da, Ozeano Barea, Atlantikoa eta Mediterraneoa barne. Tarteko sakoneratan egon ohi da (100 m ingurutan), eta elikatzeko orduan, normalean sakonera txikiagoetan, ur-azalera ere gerturatuz. Hegaluzea arrain migratzailea da, urtero migrazio bera errepikatzen duena. Izan ere, muskulu indartsuak dituen arraina da, eta igeriketan gastu energetiko izugarria ematen du. Horrela, neguan zehar Azores uharteen inguruan egoten dira eta udaberri amaiera aldera (Maiatza-Ekaina), populazioaren zati bat Kantauri itsasora hurbiltzen da, eta beste bat, Mediterraneo itsasoan barrena sartzen da.
Uda garain honetan egiten duten migrazioa batez ere elikadura beharrek zuzendua izaten da, izan ere, Bizkaiko Golkoaren kasuan adibidez, garai honetan bertan topatu ditzaketen espezie pelagiko txiki kopuru handien atzetik etortzen baitira, hala nola, antxoa edo sardina bezalako arrainak jatera.
Bitxikeriak

Uda hasieran hegaluzeak gure kostaldetik urrun daude oraindik, Azores uharteen inguruan pasatzen baitute negua, eta beraz, gure itsasotara hurbiltzen hasten diren sasoian hainbat dira inguru hartara hegaluze bila joaten diren euskal arrantzontziak; kasu honetan, xaxi-arrantzan aritzen direnak. Hegaluzea Bizkaiko Golkora gerturatu ahala, beita-bizianaritzen diren arrantzontziak ere joaten dira hegaluzearen arrantzara. Urtearen arabera, hegaluzea gehiago edo gutxiago hurbiltzen da gure kostaldera.
Tamaina batetik aurrera, hegaluze arren kopurua handitu egiten da, tamaina handienen kasuan emeak aurkitzea oso arraroa izaten delarik; horrela ar-eme erratioa asko handitzen da, 100 zm-tik gorako neurrietan.
Hegaluzea modu askotara zatitu badaiteke ere, haien gorputzaren zati bakoitzak bere izena eta interes gastronomiko propioa du.

Interes gastronomikoa
Nahastutako espezieak

Thunnus alalungaALB

hegaluze

atún blanco, bonito

albacoregermon

Kontsumo eta errute garaiak

albacore
germon